این شرایط چاره ای جز خارج کردن محتویات اطاق حاوی عصب و مغز تاج و ریشه دندان نیست. این مشکل گاهی به دنبال درمانهای اشتباهی چون ردیف کردن دندانها یا ارتودنسی بهوسیله غیرمتخصصان یا متخصصان بی توجه به حد تحمل سرعت حرکت دندانها و گاه به سبب عجله در جابجایی آنها به وجود می آید.
همچنین گاهی در اثر ضربات وارده به دندانها در ورزش و درگیریهای فیزیکی یا بر اثر برخورد سر اطفال شیرخوار به دندانهای مادر به سبب تعادل نداشتن حرکات سر نوزاد اتفاق می افتد. این مساله بیشتر زمانی رخ می دهد که مادر، نوزاد را با دست بلند می کند و در مقابل صورت قرار می دهد. بی توجهی دندانپزشکدر هنگام تهیه روکشهای دندانی و تراش دندان نیز گاه سبب مرگ عصب می شود.
این اتفاق ممکن است به دلیل حرارت تراش توربین بدون استفاده از آب خنک کننده تراش رخ دهد یا به سبب برداشتن بیش از حد نسوج دندانی هنگام تراش گاهی هم انجام درمانهای پوسیدگیهای عمیق دندانی با مواد همرنگ بدون قراردادن مواد حفاظتکنندۀ مغز دندان سببساز این اتفاق می گردد.
عصب دندان چیست و چرا پس از عصب کشی احساس درد داریم؟
در مرکز دندانها نسجی به نام مغز دندان یا پالپ دندان قرارگرفته است که شامل یک رشته عصب و یک شریان تغذیهکننده عصب و سلولهای عاج و میناساز دندان و یک ورید خارجکننده خون به خارج از دندان است. یعنی خونی که وارد مغز دندان شده است و تغذیه دندان به وسیله این خون انجام گرفته است، باید خارج شود و وریدی که در مغز دندان وجود دارد، وظیفه خارج کردن این خون را بر عهده دارد.
لنفی که از عروق خونی در داخل مغز دندان ترشح می شود، هم باید بعدا از محل خارج شود که به وسیله عروق لنفاوی خارج می شود و پوششی کامل از سلولهای همبند به دور تمام این ساختمانها وجود دارد. این مجموعه مغز دندان است که در تمام دندانها بدون استثنا وجود دارند.
هرکدام از این رشته های عروقی و عصبی از انتهای ریشه دندان در استخوان فکین و از شاخه های کلفت و اصلی منشعب می گردند که در طول استخوان از زیر دندانها عبور میکنند و از هر کدام آنها هشت شاخه به هشت دندان هر نیم فک انشعاب می یابد.
به همین علت است که بیشتر اوقات بعد از درمان ریشه و مغز دندان تا مدتی با وجود اینکه دندان دیگر عصب ندارد، ممکن است درد آن ادامه داشته باشد؛ به ویژه، هنگامی که روی آن فشار آورده شود، ممکن است دردی بیشتر از پیش( از شروع درمان) برای مدتی در آن ناحیه ایجاد شود؛ یا درد خفیفی حتی تا چند هفته در بخش در حال درمان تداوم یابد.
علت آن است که با قطع هر کدام از این عوامل و خروج آنها، شاخه اصلی که شعبه آن قطع شده یا مرده است، دچار التهاب میگردد؛ درست مانند دستی که یک انگشت آن قطع گردد. روشن است تا زمانی که التهاب بر طرف نگردد، درد دندان باقی خواهد ماند؛ و هرچه صدمه شدیدتر یا عفونت ایجاد شده، بیشتر باشد و قدرت ترمیم بدن کمتر یا انجام عمل درمان ریشه با ظرافت کمتر انجام شده باشد، این عارضه شدیدتر و طول درمان آن بیشتر است.
چرا بهتر است پس از عصبکشی، دندان ترمیمشده روکش شود؟
علاوه بر این مشکلات، پس از مرگ مغز دندان وخارج کردن آن و پرکردن فضای اطاقک مغز و حفره خالیشده ریشه، مشکل بعدی که با آن مواجه خواهیم شد، شکننده تر شدن دندان ترمیم شده است.
چون دیگر جریان خون و سرم در آن قطع می شود. دندانی که درمان ریشه شده است، آب خود را از دست می دهد و خشک می شود؛ از این رو، دیواره آن دچار انقباض می گردد و ترک هایی در آن پدید میآید که امکان شکسته شدن آن درحین جویدن یا درگیری با مواد سخت چون خرده استخوان و سنگ ریزه درون مواد غذایی بسیار افزایش می یابد و به همین علت در بیشتر موارد، بعد از این گونه درمانهای دندانپزشکی، توصیه می شود برای حفاظت از نسوج باقیمانده، روی دندان روکش شود.
بهتر است که دندانپزشک به منظور جلوگیری از دردی که در اثر جویدن و تماس دندان مقابل و نیز برای پیشگیری از شکستن دندانِ ضعیف شده، سطح تماس فوقانی دندان را دست کم به اندازه نیم تا یک میلی متر کوتاه تر کند که بسیار کمک کننده است.
اگر عفونت شدید عامل مرگ مغز دندان شده باشد یا بیماری زمینهای در بیمار وجود داشته باشد یا بیمار در حال استفاده از مواد سرکوب کننده ایمنی مانند کورتون است، از داروهای انتی بیوتیک مناسب و در صورتیکه درد شدید بعد از درمان محتمل بنظر برسد، از مسکن های مناسب کمک گرفته می شود. بعد از درمان مغز دندان لازم است بهبود استخوان اطراف ریشه دندان در فواصل معاینات روتین دندانپزشکی مانند هر درمان دیگری بررسی شود تا دندانپزشک از صحت درمان و نحوه بهبود و بقای درمان مطمئن گردد./