نکاتی که در دوران شیردهی باید به آنها توجه کنید
پس از پایان بارداری و تولد نوزاد، یکی از دغدغه های اصلی مادران، شیردادن به نوزاد است. تغذیه نوزاد با شیر مادر از همان لحظات نخستین تولد نوزاد آغاز می شود. تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول مهم ترین توصیه به مادران است. بی شک شیردادن به نوزاد در روزهای ابتدایی کمی سخت است اما اگر صبور باشید، برنامه ریزی کنید و چند توصیه کوچک را به کار ببرید شانس موفقیت شما افزایش می یابد. بلوک زایمان بیمارستان سیدالشهدا یزد با داشتن کادر درمان مجرب، در هنگام زایمان و پس از آن همراه شماست. پرستاران و ماماهای بیمارستان در اولین شیردهی نیز کنار شما خواهند بود.
شیردهی فواید زیادی برای نوزادان و مادران دارد. شیر مادر مملو از مواد مغذی و آنتی‌بادی‌هایی است که به تقویت سیستم ایمنی کودک شما کمک می‌کند و شیردهی می‌تواند به شما در ایجاد پیوند قوی با کودکتان کمک کند. به دلیل این فواید عالی، ارزش آن را دارد که برخی از این نکات و ترفندهای شیردهی را امتحان کنید و در صورت نیاز به کمک در مورد شیردهی با یک مشاور شیردهی یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای مشاوره شخصی صحبت کنید. در اینجا چند نکته و ترفند ذکر می شود که می تواند به شما کمک کند.
- در کلاس های شیردهی شرکت کنید
این ایده خوبی است که اطلاعات و دستورالعمل هایی در مورد نحوه شیر دادن در دوران بارداری به دست آورید، به خصوص اگر برای اولین بار مادر می شوید (یا اگر مدتی از شیردهی قبلی شما گذشته باشد). تحقیقات نشان می‌دهد زنانی که در دوران بارداری درباره شیردهی یاد می‌گیرند، نسبت به زنانی که این کار را نمی‌کنند، موفق‌تر هستند. کلاس های شیردهی ممکن است در درمانگاه یا بیمارستان نزدیک شما موجود باشد.
- درست بعد از تولد شیردهی را آغاز کنید
شیر دادن به کودک خود خیلی زود پس از تولد او مفید است. نوزادان معمولاً در یک ساعت اول پس از تولد آماده شیر خوردن هستند. شیری که در چند روز اول وارد بدن می شود در واقع آغوز است، مایع غلیظ و زرد رنگی که مملو از پروتئین و آنتی بادی هایی است که موجب رشد و تکامل کودک شما می شود. شیردهی ترشح هورمون اکسی توسین را زیاد می کند که ممکن است به شما کمک کند با کودک خود پیوند برقرار کنید. تماس پوست به پوست در دوران شیردهی به تثبیت دمای بدن، ضربان قلب، تنفس و سطح قند خون کودک شما کمک می کند.
- از لوازم مناسب استفاده کنید
هر چیزی که می‌تواند به ساده‌تر و راحت‌تر کردن زندگی شما در حین شیر دادن به نوزاد کمک کند، را آماده کنید. یک سینه بند شیردهی مناسب می تواند بسیار کمک کننده باشد و شیر دادن به نوزاد را بدون درآوردن کامل لباس ممکن کند. پدهای سینه نیز می توانند مفید باشند زیرا ممکن است هر از گاهی کمی شیر از سینه شما نشت کند. از آسترهای پلاستیکی که می توانند نوک سینه های شما را تحریک کنند خودداری کنید. اگر نمی خواهید پد بخرید، می توانید یک تکه پارچه جاذب را تا کنید یا از یک دستمال استفاده کنید. شما همچنین به شیردوش، شیشه شیر و کیسه های نگهداری شیر مادر نیاز دارید تا بتوانید در صورت نیاز شیر را دوشیده کرده و برای بعد نگهداری کنید. زیرپایی می تواند به بلند کردن پاها و بالا بردن پاها کمک کند و کودک را حتی بیشتر به سینه های شما نزدیک کند.
- راه های مختلف برای چفت کردن (فیکس کردن کودک به بدن مادر) را در نظر بگیرید
برای تغذیه با شیر مادر، کودک شما نیاز به “چفت کردن” دارد. این زمانی است که کودک شما به درستی به سینه شما وصل می شود و دهانش کاملاً روی نوک سینه شما باز می شود و بینی، لب ها و چانه او نزدیک سینه شماست. در اینجا دو راه برای اینکه کودک خود را در هنگام شیردهی نگه دارید آورده شده است:
- پس از قرار گرفتن در یک موقعیت راحت شیردهی، سینه خود را با دست خود جمع کنید و نوک پستان را هدایت کنید تا لب کودکتان را نوازش کند. این عمل رفلکس ریشه‌زایی طبیعی کودک شما را تحریک می‌کند تا دهان را کاملا باز کند و بمکد. اطمینان حاصل کنید که کودک خود را نزدیک سینه خود ببرید و نوک پستان خود را به سمت سقف دهان او بگیرید.
- شیردهی “به رهبری کودک” شامل این است که شما به پشت دراز بکشید و کودک خود را روی سینه خود قرار دهید و گونه کودک را نزدیک سینه خود قرار دهید. کودک شما به طور طبیعی محیط اطراف خود را کاوش می کند، نوک پستان شما را پیدا می کند و شروع به شیر خوردن می کند.
- سینه را از دهان نوزاد نکشید
موقع شیردهی هم توصیه می‌شود که نوزاد تمام قسمت قهوه‌ای رنگ سینه را در دهان خود بگیرد و تا هر زمانی که تمایل دارد به شیر خوردن ادامه بدهد. اگر کودک از یک سینه شیر خورد و باز هم احساس گرسنگی می‌کرد، مادر باید سینه مقابل را در دهان کودک بگذارد و شیر بدهد. مادران باید سعی کنند در صورتی که کاری پیش آمد، برای جدا کردن نوزاد از سینه، سینه را از دهان کودک نکشند، زیرا کشیدن سینه جهت خروج از دهان نوزاد ممکن است منجر به ایجاد ترک و زخم‌هایی در نوک سینه شود که بسیار دردناک و ناراحت‌کننده است.
- بهترین وضعیت برای شیردهی را تعیین کنید
بهترین وضعیت برای شما موقعیتی است که در آن شما و کودکتان هر دو راحت و آرام باشید و برای حفظ موقعیت یا ادامه شیردهی تحت فشار نباشید. حالت دراز کشیدن به پهلو، وضعیت خوابیده به پشت، موقعیت گهواره (در حالی که تمام بدن کودک رو به شماست، سر او را در خمیدگی آرنج خود قرار دهید. شکم کودک خود را در برابر بدنتان قرار دهید تا احساس حمایت کامل داشته باشد)، وضعیت فوتبالی(پشت کودک را در امتداد ساعد خود قرار دهید تا سر و گردن کودک را مانند توپ فوتبال در کف دست خود نگه دارید، و از آن ها حمایت کنید. این وضعیت برای نوزادان و بچه های کوچک بهتر جواب می دهد) از جمله این وضعیت هاست.
- قبل از شیر دادن به نوزاد غذا بخورید
قبل از شیر دادن باید غذا بخورید و کاملا سیر باشید. هرگز در گرسنگی به کودک خود شیر ندهید. اینکار سبب می‌شود که بدن شما ضعیف شود و دردهای عضلانی و ماهیچه‌ای شروع شود. سرگیجه و حالت تهوع یکی از حالتهای رایجی است که بسیاری از زنانی که به تغذیه خود توجهی ندارند، در زمان شیر دادن به نوزاد خود احساس می‌کنند.
- به میزان کافی مایعات بنوشید
مصرف مایعات توسط مادر بعد از زایمان باید زیاد باشد. خیلی از مادران وقتی چند روز بعد از زایمان به پزشک مراجعه می‌کنند، مشخص می شود بدن‌شان کم‌آب و لب‌ها و زبان‌شان خشک است و این نشان از کمبود مصرف مایعات است. بنابراین باید مصرف مایعات (به علت شیردهی، تعریق و دفع ادرار)، بعد از زایمان توسط مادر به حد کافی باشد. توصیه می‌شود مادران هر یک تا یک ساعت و نیم، یک لیوان مایعات مانند آب معمولی، شیر، آبمیوه و مایعات دیگر را به میزان کافی بنوشند که بدن‌شان دچار کم‌آبی نشود.
- نظافت را فراموش نکنید
قبل از شیر دادن نوک سینه ها را با آّب تمیز شستشو داد. ولی بعد از اتمام شیردادن احتیاجی به شستن آنها نیست، فقط یک قطره شیر در نوک سینه ها باقی گذارده و اجازه دهید در معرض هوا خشک شود. این کار همراه با تخلیه کامل باعث محافظت نوک سینه ها از ترک خوردگی خواهد شد. در صورت امکان روزی یکبار استحمام کنید. برای شستن سینه ها از بکاربردن مواد ضدعفونی کننده و صابون های معطر خودداری نمائید.
تحقیقات نشان داده‌اند مادرانی که فرزندان خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنند و تا حد امکان هر چه مدت بیشتر یعنی تا دو سال به او شیر می‌دهند، ارتباط عاطفی بین مادر و نوزاد خیلی بهتر و بیشتر برقرار می‌شود، تنش بین آنها کمتر است و میزان ابتلا به بیماری‌ها هم در کودکی و بزرگسالی کمتر می‌شود. سعی کنید در زمان شیردهی موارد زیر را رعایت کنید:
- در زمان شیر خوردن نوزاد تماس لمسی با او برقرار کنید
- به‌خصوص در هفته اول تولد بهتر است هر دو ساعت یک بار شیردهی به نوزاد را انجام دهید
- غر زدن و صدای ملچ ملوچ لب‌ها از علائم گرسنگی نوزاد است
- پوشک نوزاد را چک کنید: به طور معمول روزانه ۳ تا ۵ بار پوشک نوزاد کثیف و ۵ تا ۶ بار خیس می‌شود
- روند شیردهی نباید برایتان ناراحت‌کننده و دردناک باشد.
- به یاد داشته باشید شیر مادر یک مایع عاشقانه است، آن را از نوزاد دلبندتان دریغ نکنید.