قولنج کلیه (کولیک کلیوی)
قولنج کلیه و یا کولیک کلیوی دردی است که به دلیل سنگ در دستگاه ادراری ایجاد می شود. دستگاه ادراری شامل کلیه ها، حالب ها، مثانه و مجرای ادرار است. سنگ ها می توانند در هرجای دستگاه ادراری ایجاد شوند و اندازه آنها نیز به طور قابل توجهی متفاوت است. بیشتر سنگ ها به دلیل تجمع مواد معدنی یا مواد دیگر مانند اسید اوریک رخ می دهند که در ادرار به هم می چسبند و توده سفت ایجاد می کنند.
علائم قولنج کلیه:
شایع ترین علائم کولیک کلیه، درد در ناحیه آسیب دیده بدن بین دنده های تحتانی و لگن است. این درد متمایل به زیر شکم و کشاله ران است. این درد معمولاً به صورت امواجی ایجاد می شود که هر کدام 20–60 دقیقه دوام دارند. قولنج کلیه فقط یکی از علائمی است که سنگ ادرار می تواند ایجاد کند.
علائم دیگری که معمولاً در کنار کولیک کلیوی بروز می کنند، عبارتند از:
- استفراغ
- ادرار ابری
- حالت تهوع
- ذرات ریز در ادرار
- درد یا مشکل ادرار کردن
- ادراری که بوی غیرمعمولی دارد.
- ادرار بیشتر یا کمتر از حد معمول
- احساس نیاز فوری و مداوم به ادرار کردن
- درد شدید در کنار بدن بین دنده ها و ران، یا در زیر شکم
- وجودخون در ادرار، که ممکن است صورتی، قرمز یا قهوه ای به نظر برسد.
علائم مربوط به عفونت ادراری (UTI) ممکن است برای برخی از افراد مشاهده شود. این موارد شامل تب، لرز و عرق سرد است. هر کسی از این علائم را تجربه کرده باید با پزشک مشورت کند.
بروز این علائم نیاز به اقدام اورژانسی دارد:
- ناتوانی کامل در ادرار کردن
- استفراغ غیرقابل کنترل
- تب بالاتر 39 درجه
علل:
- چاقی
- داروهای خاص
- کمبود آب بدن
- کلسیم اضافی در ادرار
- سابقه خانوادگی التهاب مثانه
- جراحی های دستگاه GI، مانند بای پس معده
- نقرس، که به دلیل بیش از حد اسید اوریک رخ می دهد.
- بیماری های دستگاه گوارش (GI) مانند بیماری کرون یاکولیت اولسراتیو
- سیستینوریا، که در آن سنگ از یک اسید آمینه به نام سیستئین ایجاد می شود.
درمان جراحی:
- استخراج هدایت شده توسط یورتروسكوپی ( از طریق مجرا): این روش جراحی تهاجمی شامل این است كه پزشك دستگاهی را با استفاده از یك دوربین سبک و متصل به آن وارد دستگاه ادراری می كند. استفاده از این امر به آنها امکان می دهد سنگ را شناسایی کرده و آن را از بین ببرند.
- لیتوتریپسی موج شوک خارج از بدن:(ESWL) یک درمان غیرتهاجمی است. این فرایند با امواج صوتی، سنگ های کلیه را هدف قرار داده و آنها را به قطعات کوچک تبدیل می کند. سپس فرد می تواند این قطعات را از طریق ادرار دفع کند.
- نفرولیتوتومی از راه پوست:پزشکان معمولاً این روش را با بیهوشی عمومی انجام می دهند. آنها یک برش کوچک در پشت فرد برای دسترسی به کلیه ایجاد می کنند و سنگ را برمی دارند.
- قرار دادن استنت:بعضی اوقات، پزشکان یک لوله نازک را در حالب فرد قرار می دهند تا به رفع انسداد کمک کند و باعث عبور سنگ شود.
- جراحی باز:برخی از افرادی که نمی توانند سنگ ها را از راه ادرار دفع کنند ممکن است نیاز به جراحی باز داشته باشند. با این حال، در جراحی باز زمان بهبودی طولانی تر از سایر روش ها است. پزشکان معمولاً سعی می کنند سنگ ها را استخراج کنند یا حتی به قطعات کوچکتر تجزیه کنند تا فرد بتواند قبل از انجام جراحی باز، آنها را دفع کند.
پیشگیری از قولنج کلیه:
- اجتناب از قولنج کلیه با جلوگیری از تشکیل سنگ هایی که علائم را ایجاد می کنند شروع می شود.
- اگر بدن و کلیه های فرد تمایل به ایجاد سنگ های ادراری کلسیم اگزالات داشته باشد، ممکن است پزشک داروی ادرار تیازید را برای فرد تجویز کند.
- در موارد دیگر، آنها ممکن است به افراد توصیه کنند مایعات مصرفی خود را افزایش و سدیم رژیم غذایی خود را کاهش دهند.
- نوشیدن مایعات بیشتر ممکن است همیشه باعث بهبود قولنج کلیه نشود یا به دفع سنگ از دستگاه ادراری کمک نکند، اما حداقل از کمبود آب بدن جلوگیری می کند.
- بسیاری از افراد از خوردن یک رژیم غذایی سالم که غنی از انواع غلات سبوس دار، سبزیجات، میوه ها و پروتئین های مناسب باشد، سود می برند. همچنین پزشکان ممکن است به افراد توصیه کنند مصرف مرکبات مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت را افزایش دهند.