بیماری خودایمنی چگونه است؟

سیستم ایمنی بدن مجهز به مجموعه‌ای از سلاح‌ها است که می‌تواند از بدن در برابر انواع پاتوژن ها دفاع کند، اما در برخی افراد، این زرادخانه قدرتمند از سلول‌های ایمنی و پروتئین‌ها، به سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های سالم حمله می‌کند.
بیماری خودایمنی چگونه است؟ | بیمارستان سیدالشهداء یزد

به گزارش ایمنا، حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن، اختلال خود ایمنی شناخته می‌شود و در بروز بیش از ۱۰۰ نوع بیماری از دیابت نوع یک تا آرتریت روماتوئید نقش دارد.

میلیون‌ها نفر تحت تأثیر بیماری‌های خود ایمنی هستند و تخمین زده شده که پنج تا ۹ درصد از جمعیت ایالات متحده به بیماری خود ایمنی مبتلا هستند و اگرچه روش‌های درمانی زیادی برای مدیریت علائم ناتوان‌کننده این بیماری‌ها طراحی شده‌اند، اما در کل بیماری‌های خود ایمنی غیرقابل درمان هستند.

شیوع بیماری‌های خود ایمنی در سراسر جهان در حال افزایش است، اگرچه دلایل آن مشخص نیست.

“امیلی ادواردز” محقق دپارتمان ایمونولوژی و آسیب شناسی در دانشگاه مانش استرالیا می‌گوید: فاکتورهای سبک زندگی مانند تغییر رژیم غذایی در کنار پیشرفت در تشخیص و شناخت بالینی از این بیماری‌ها، احتمالاً در افزایش شناسایی موارد ابتلاء نقش داشته است.

چه عواملی باعث بروز بیماری‌های خود ایمنی می‌شود؟
بیماری‌های خود ایمنی مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر احتمالاً ناشی از تأثیر متقابل عوامل ژنتیکی و محیطی هستند اما علت دقیق آنها نامشخص است. با این حال، افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های خود ایمنی دارند بیشتر احتمال دارد به این بیماری‌ها مبتلا شوند- برای مثال، موارد ابتلاء به بیماری ام اس در میان اعضای یک خانواده مشاهده می‌شود. برخی از عوامل محیطی مانند آلاینده‌ها، برخی داروها، عفونت‌های ویروسی و رژیم غذایی نیز در بروز بیماری‌های خود ایمنی دخیل هستند.

به طور کلی، زنان دو برابر بیش از مردان در معرض ابتلاء به بیماری‌های خود ایمنی هستند و این اختلالات معمولاً در دوره‌های استرس شدید مانند بارداری ظاهر می‌شوند.

همچنین برخی از بیماری‌های خود ایمنی در نژادها و قومیت‌های خاص شایع‌تر است، برای مثال بر اساس گزارش دپارتمان بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، لوپوس در افراد آفریقایی-آمریکایی و اسپانیایی تبار شدیدتر است.

علائم بیماری‌های خود ایمنی
اگرچه هر بیماری دارای ویژگی‌های خاصی است، اما بسیاری از آنها علائم مشخصی مانند خستگی، سرگیجه و تب خفیف دارند. اما علامت کلاسیک یک بیماری خود ایمنی التهاب است که می‌تواند باعث قرمزی، حرارت، درد و ورم شود. در بسیاری از بیماری‌های خود ایمنی، علائم می‌تواند گاهی خفیف و در برخی دیگر شدید باشد.

درمان بیماری‌های خود ایمنی
داروهای زیادی برای درمان بیماری‌های خود ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما آنچه برای بیماران تجویز می‌شود بر اساس نوع اختلال، شدت آن و علائمی که بیمار تجربه می‌کند تعیین می‌شود. داروهای مورد استفاده شامل مسکن‌های خفیف بدون نسخه تا داروهایی برای جایگزینی مواد حیاتی مانند انسولین است که بدن دیگر قادر به ساخت آنها نیست.

همچنین درمان‌های بیولوژیکی وجود دارند که برای هدف قرار دادن فاکتورهای واکنش ایمنی نامنظم که باعث سرکوب شدن سیستم ایمنی می‌شود طراحی شده‌اند.

بیماری‌های خود ایمنی و واکسن‌ها
به طور کلی، به افراد مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی توصیه می‌شود که مانند افراد سالم واکسینه شوند. با این حال، اگر آنها از داروهای سرکوب‌کننده‌های ایمنی مصرف کنند که تأثیر سیستم ایمنی را کاهش می‌دهند، ممکن است به حداکثر واکنش مطلوب به واکسن منجر نشود.

به گزارش لایوساینس، اگرچه توافق علمی ناچیزی در مورد سطح آنتی‌بادی‌های سیستم ایمنی و مصون سازی در برابر ویروس عامل بیماری کووید -۱۹ وجود دارد، برخی از کشورها برنامه تزریق دُز سوم واکسن را برای برخی گروهای جمعیتی از جمله افرادی با سیستم ایمنی ضعیف اعلام کرده‌اند.