فاویسم
فاویسم یک بیماری ارثی خونی است که به علت کمبود یکی از آنزیم های گلبول های قرمز ایجاد می شود. این بیماری بیشتر در پسرها دیده می شود. این بیماری ژنتیکی وابسته به جنس مغلوب است و پسران یک مادر ناقل بیماری پنجاه درصد در هر بارداری مبتلا می شوند و در دختران مادر ناقل پنجاه درصد احتمال ناقل بودن وجود دارد. در ایران غربالگری فاویسم در روزهای ابتدای تولد و در مراکز بهداشت سراسر کشور انجام می شود.
چگونه علائم بیماری بروز می کند؟
بیماران در حالت عادی، طبیعی بوده و هیچگونه علامتی ندارند. بیماران مبتلا به فاویسم، در ظاهر علامتی ندارند، مگر آنکه با مواد خوراکی مانند باقلا مواجهه پیدا کنند، یعنی خود باقلا یا مواد غذائی دارای باقلا را مصرف کنند یا در موارد شدید بیماری، از کنار مزرعه باقلا عبور کنند یا در منزلی باشند که در آن باقلا پاک می شودکه در این صورت دچار علائم حاد بیماری می شوند.
علائم:
- افزایش ضربان قلب
- نفستنگی
- ادرار تیره یا زردنارنجی
- تب
- خستگی
- سرگیجه
- رنگپریدگی
- زردشدن پوست و سفیدی چشمها
- حالت تهوع و استفراغ
اقداماتی که والدین کودک مبتلا به فاویسم باید به آن توجه کند:
- از مصرف هر نوع باقلا، داروها و موارد ممنوعه خودداری کنید.
- برای تسکین درد و پایین آوردن تب کودک، هرگز از آسپرین استفاده نکنید. از استامینوفن آن هم با تجویز پزشک استفاده کنید.
- اگر به کودکان شیر می دهید هرگز باقلا و آسپرین نخورید و برای مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
- هرگاه به مراکز درمانی مراجعه می کنید، ابتلا به فاویسم را اعلام کنید تا داروهای بی خطر برای کودکتان تجویز شود.
درمان بیماری فاویسم:
این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها اقدام موثر پیشگیری از بروز حمله همولیز با پرهیز از مواجهه با مواد اکسیدان و در صورت بروز حمله مراجعه سریع به پزشک جهت اقدامات نگهدارنده و حمایتی برای پیشگیری از عوارض همولیز است. باید بیمار از مواجهه با مواد اکسیدان پرهیز نماید. این مسئله شامل همه بیماران با هر شدت بیماری می باشد. در صورت شک به بیماری نیز تا تکمیل بررسی باید فرد از مواجهه با اینگونه مواد پرهیز نماید. در صورت رویت خون تیره یا روشن در ادرار کودک سریعا به پزشک مراجعه کنید. سه ماه دیگر جهت بررسی مجدد آنزیم به پزشک خود مراجعه کنید.